ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀ
ଗାଁ ବୋଇଲେ ସେଇ ଆମ୍ବତୋଟା, ସେଇ ଭଙ୍ଗାଫଟା ପୁଆଳ ଛାଦନକରା ଘର, ଗଦା ଗଦା ମାଟି, ଅନେକ ଢିପ, ଆହୁରି ଅନେକ ଖାଲ, ଶାଗୁଆ ପାଣିର ଗୋଟିଏ ପୋଖରୀ ଆଉ ଧୂଳି ରାସ୍ତା | ଆବର୍ଜନା, ଗୋବର-କୁଟା, କାଦୁଅ | ଧେତ୍ ! ଚମପିନ୍ଧା କଙ୍କାଳର ଦଳ | କିଏ ପିଣ୍ଡାରେ ବସି କାଶୁଛି ତ କିଏ ପର୍ଚ୍ଛିରେ ଗୋଟିଏ ଛିଣ୍ଡା ବୁନ୍ଧୁଆ ଗୁନ୍ଥା ଖଟରେ ଶୋଇ କୁନ୍ଥଉଚି, କୁହୁରୁଚି |
କେହି କହିପାରିବେ ନାଇଁ ଆଜି କି ବାର, ଆଜି କେତେ ତାରିଖ |
ଖାଇବା ପାଇଁ ଯାହାର ଲଙ୍କା ଲୁଣ ତେନ୍ତୁଳି ଟିକିଏ ବି ଅଭାବ, ପିନ୍ଧିବା ପାଇଁ ଲେଙ୍କଡ଼ା ଖଣ୍ଡେ ବି ନାହିଁ, ଯାହାକୁ ଘୋଡ଼ାଇହେଲେ ଦୃଶ୍ୟ ହୁଏ ସେମାନଙ୍କର ସବୁ ଗୋପନୀୟ ଅଙ୍ଗ ଓ ଅବୟବ…ସୃଜନର ଯନ୍ତ୍ରମାନ…ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ମେଞ୍ଚା ମେଞ୍ଚା ମାଂସ, ତାରି ଭିତରର ଶିରା ପ୍ରଶିରାରେ ରକ୍ତର ଲଗାମହୀନ ଦୌଡ଼ ନାହିଁ |
କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ, ଭାରତବର୍ଷ କେବେ ସ୍ବାଧୀନ ହେଲା |
ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନ ସରଳ, ନିରାଡ଼ମ୍ବର | ହେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପକମାନେ ! ତୁମର ଚଶମା-କାଚରେ ସେ ବଳ କାହିଁ ଯେ ତୁମେ ସେମାନଙ୍କର ଅସଲ ଚେହେରା ଦେଖିପାରିବ ? ତୁମେ ତାଙ୍କର ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀ, ପଦ୍ମପୋଖରୀ ଓ ମନ୍ଦମଳୟ ପ୍ରବାହିତ ଆମ୍ବ ବୁରେଇ କଥା କହି କହି ବାହାର ଲୋକଙ୍କୁ ଭଣ୍ଡାଇଛ | ଯାହା ବାସ୍ତବ ତାକୁ ଲଙ୍ଗଳା କରି ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଡର | ତେଣୁ ନିଜ କାନ୍ଧରୁ ଦାୟିତ୍ବର ବୋଝ ନେଇ ଅନ୍ୟର କାନ୍ଧ ଉପରେ ଲଦି ଦେଇ, ଗୋଟିଏ ରୋମାଣ୍ଟିକ୍ ଭାଷା ବିନ୍ୟାସରେ ନୁଖୁରା କଥାକୁ ସାଳଙ୍କୃତ କରି ତୁମେମାନେ କହୁଚ ଯେ ସେମାନେ ନିଷ୍କପଟ, ସରଳ, ସାଧୁ, ନିରାଡ଼ମ୍ବର, ଧର୍ମପରାୟଣ !
କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠି ଓ ସେଠି ଯାଇ ପହଁଞ୍ଚିବାକୁ କେତେ ସମୟ ଦରକାର |
ଲାଜ ନାହିଁ ତୁମ ମୁହଁରେ ? ଦିନ ଦିନ ଧରି ଯୁକ୍ତି କରୁଛ ଯେ ସେମାନେ ମରୁଛନ୍ତି କିପରି… ଅନାହାର ନା ଅଳ୍ପାହାର ?
ତୁମଦ୍ବାରା ନିଯୁକ୍ତ, ପ୍ରତିପାଳିତ ଓ ପ୍ରମୋଶନ-ପ୍ରତ୍ୟାଶୀ ଡାକ୍ତର କ’ଣ ଏଇ ସାମାନ୍ୟ ଟିକିଏ କଥା ବି ଜାଣିନାହିଁ ଯେ, ଭୋକ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ରୋଗ ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ଯ ମଧ୍ୟ ଏକ ବ୍ୟାଧି ?
ସେମାନେ ମରନ୍ତି-ଝାଡ଼ାବାନ୍ତି/ଖଇଫୁଟା ତାତି/ଜର/କାଶ/ବାତ | ଚିକିତ୍ସା ଶାସ୍ତ୍ର ବୋଇଲେ ଯେ ଜମାରୁ କିଛି ବୁଝେନା, ସେ ଏଇ ସବୁ କାରଣ ଦିଏ, ନହେଲେ ଉପରକୁ ହାତ ଦେଖାଇଦିଏ | ହେଲେ ମୁଁ ଜାଣେ ଓ ତୁମେମାନେ ବି ଜାଣ ଯେ, ସେମାନେ ଟ୍ୟୁବରକ୍ୟୁଲୋସିସ୍, ପେପ୍ଟିକ୍ ଅଲ୍ସର୍, ପାରାଲିସିସ୍, ସେରିବ୍ରାଲ୍ ଇନ୍ଫେକ୍ସନ୍, କ୍ୟାନସର୍ ଓ ଟ୍ୟୁମର… ଏ ସବୁ ସହ ଲଢ଼ି ଲଢ଼ି ମରନ୍ତି |
କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ, ଭାରତକୁ କିଏ ମନେରଖିଚି ବନ୍ଧୁଗଣ ! ବ୍ୟବସ୍ଥାପକମାନେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କର ଗୋଲାମ ହୋଇ ଓ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ, ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କର ଗୋଲାମ ହୋଇ ସବୁ ପାଶୋରି ଦେଇଛନ୍ତି, ଭୁଲିଯାଇଛନ୍ତି |
ମୋ ଗାଁର ଲୋକମାନେ ଆପତ୍ତି, ଅଭିଯୋଗ ଓ ପ୍ରତିବାଦ କିପରି କରିବାକୁ ହୁଏ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ | ଚରମପତ୍ର ଓ ଧର୍ମଘଟ ନୋଟିସ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଲେଖିବାକୁ ହୁଏ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ | ମୋ ଗାଁରେ ଗତ ପଚାଶ କି ଶହେ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ବି ଶୋଭାଯାତ୍ରା ବାହାରିନାହିଁ | କେହି କେବେ ଦିନେ ପ୍ଳାକାର୍ଡ଼ ଧରି ସ୍ଳୋଗାନ୍ ଦେଇନାହିଁ, କି କାନ୍ଥବାଡ଼ରେ ପୋଷ୍ଟର ମାରିନାହିଁ, ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିନାହିଁ, ଧାରଣା ଦେଇନାହିଁ |
ହଁ, ମାସକୁ ଦୁଇ ଚାରିଟା କିମ୍ବା ସମୟ ପଡ଼ିଲେ ଆଠ ଦଶଟା ଶବଯାତ୍ରା ବାହାରେ | ତାଙ୍କ ପାଖରେ କୋକେଇ ସଜାଇବାକୁ ଫୁଲ ନାହିଁ କି କଦଳୀଗଛ ନାହିଁ | ରାସ୍ତାରେ ବିଞ୍ଛିବାକୁ ଖଇ ନାହିଁ କି ତମ୍ବା ପଇସା ନାହିଁ | ବେଳେବେଳେ ଜାଳିବାକୁ କାଠ ବି ନାହିଁ | ମୁଁ ଶବଯାତ୍ରାରେ ବାରମ୍ବାର ସାମିଲ ହେଉଛି | ଖଟ ବୋହି ବୋହି ମୋର କାନ୍ଧରେ ବିଣ୍ଡି, ଚାଲି ଚାଲି ପାଦରେ ଫୋଟକା | ତଥାପି ମୋର କ୍ଳାନ୍ତି ନାହିଁ |
ମୁଁ ତୁମକୁ କିଛି ମାଗୁ ନାହିଁ | ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଦଳି କରୁନାହିଁ | ଧମକ ଦେଉନାହିଁ କି ଘେରାଉ କରୁନାହିଁ | କ୍ଷୁଧାହିଁ ମୋର ପ୍ରସାଦ | ଶରୀରରେ ଘା’ ଓ ଗୋଦର ମୋର ଆଭୂଷଣ | ଡର ନାହିଁ | ଏମିତି ଶଙ୍କି ଯାଅ ନାହିଁ | ମୁଁ କେବଳ ମୋ ଗାଁ ବିଷୟରେ ଗୋଟିଏ ରଚନା ଲେଖୁଚି | ନୂଆକରି ଥରେ ପରୀକ୍ଷା ଦେଉଛି |
ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିଲାବେଳେ ଏଭଳି ଏକ ରଚନା ଲେଖିବାକୁ କହିଥିଲେ ଆମର ସାହିତ୍ୟ-ମାଷ୍ଟ୍ରେ | ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି-ଭାରତ ଏକ ଗ୍ରାମବହୁଳ ଦେଶ | ଭାରତର ଅସଂଖ୍ୟ ଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟରୁ ଆମର ଗ୍ରାମ ଅନ୍ୟତମ | ଜନନୀ ଜନ୍ମଭୂମିଶ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗାଦପି ଗରୀୟସି | ମୋର ଗାଁ ମୋର ମା’ ତୁଲ୍ୟ | ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମର ପାଞ୍ଚଶହ ଆବାଳବୃଦ୍ଧ-ବନିତା ବାସ କରନ୍ତି | ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମର ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା କୃଷିକ୍ଷେତ୍ର ବିରାଜିତ | ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମ ପାର୍ଶ୍ବରେ କୁଳୁକୁଳୁ ନାଦ କରି ଏକ ତଟନୀ (ମିଛ କଥା, ସେଇଟା ଗୋଟେ ନାଳ, ସବୁଦିନେ ଶୁଖିଲା) ପ୍ରବାହିତା | ଆମ ଗ୍ରାମର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ କୃଷି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇ ଜୀବନଯାପନ କରନ୍ତି | ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମରେ ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହ, ଗୋଟିଏ ଡାକଘର, ଗୋଟିଏ ଅବସର ବିନୋଦନ କେନ୍ଦ୍ର…
ଏଭଳି ଏକ ତିନିପୃଷ୍ଠିଆ ରଚନା ଲେଖି ସେଥର ମୁଁ ପାଇଥିଲି ଦଶରୁ ସାତ ମାର୍କ-ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ | ସେଥର ମୋତେ ନିଜ ଟେବୁଲ କଡ଼ରେ ଠିଆକରାଇ ମୋର ପିଠି ଥାପୁଡ଼ାଇ ସାହିତ୍ୟ-ମାଷ୍ଟ୍ରେ ସମଗ୍ର ଶ୍ରେଣୀ ସମ୍ମୁଖରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ-ବାଃ, କି ଚମତ୍କାର ଭାଷା ! ଦେଖିବ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଇଏ ଜଣେ ବଡ଼ ସାହିତ୍ୟିକ ହେବ |
ମାଷ୍ଟ୍ରେ ଆଜ୍ଞା !
ଆପଣ ଏଇନେ କେଉଁଠି ମୁଁ ଜାଣେନା; କିମ୍ବା ହୁଏତ ଆପଣ ଅବସର ନେଇସାରି ଏଣିକି ପ୍ରତିଦିନ ଖବରକାଗଜ-ରାଜନୀତି ଚର୍ଚ୍ଚା କରୁଥିବେ, ନହେଲେ, ତାସ୍ ଖେଳୁଥିବେ | ଆଜି ଏତେ ବର୍ଷ ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ ମୋର ଗୋଟିଏ କଥା ପଚାରିବାର ଅଛି | କ’ଣ କେବଳ ଚମତ୍କାର ଭାଷା ବଳରେ କେହି ସାହିତ୍ୟିକ ହୋଇପାରେ ? ମିଛ କଥା | ଆପଣ ହେଲେ ମୋତେ ଦଶରୁ ସାତ ନ ଦେଇ ଶୂନ୍ ଦେଇଥାନ୍ତେ ! ମୋର କାନମୋଡ଼ି ମୋତେ ଦୁଇ ଚାପୁଡ଼ା ମାରିଥାଆନ୍ତେ | ପିରିଅଡ଼ ଶେଷ ହେବାଯାଏ ଆଣ୍ଠୁଭରା ଦେଇ ଠିଆହୋଇ ରହିବାକୁ କହିଥାନ୍ତେ | ତା’ ହୋଇଥିଲେ ହୁଏତ ମୁଁ ଭାଷାକୁ ପୁଞ୍ଜି ନ କରି ଅନୁଭୂତିକୁ ପୁଞ୍ଜି କରି ମୋର ସାହିତ୍ୟ-ସାଧନା ଆରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି | କ’ଣ ଥିଲା ସେ ରଚନାରେ ?
ପୁଣି କଲେଜରେ ପ୍ରଥମବର୍ଷ ଇଂଲିଶ ସାର୍ କହିଲେ-‘ରାଇଟ୍ ଆନ୍ ଏସେ ଅନ୍ ୟୋର୍ ଭିଲେଜ୍ | ଲେଖିଥିଲି, ସେ ସବୁର ଇଂଲିଶ ଅନୁବାଦ କରି ବସିଲି- India is a villageous country. My
village is one of many villages in the India. Mother and mother-land always bigger
than paradise. My village is comparable to my mother…
ସେଥର ପାଇଲି ଦଶରୁ ଦେଢ଼ମାର୍କ | ମୋ ଆଡ଼କୁ ଖାତାଖଣ୍ଡିକ ଫିଙ୍ଗିଦେଇ ଇଂଲିଶ ସାର୍ କହିଥିଲେ- ୟୋର ଲେଙ୍ଗୁଏଜ୍ ଇଜ୍ ଡିପ୍ଳୋରେବ୍ଲି ପୁଅର୍ | ଏବେ ହୋଇଥିଲେ ମୁଁ କହିଥାଆନ୍ତି-ଦେଟ୍ ଇଜ୍ ନଟ୍ ମାଇଁ ଲେଙ୍ଗୁଏଜ୍, ସାର୍; ଦେଟ୍ ଇଜ୍ ଇଂଲିଶ୍, ଲେଙ୍ଗୁଏଜ୍ ଅଫ୍ ଦି ପିପଲ୍ ଅଫ୍ ଇଂଲଣ୍ଡ | ମାତ୍ର ସେଥିର କିଛି ନକହି ମୁଁ କାନମୁଣ୍ଡା ଆଉଁଷି ଆଉଁଷି ଚୁପ୍ ରହିଥିଲି |
ଉଭୟ ଥର ଗୋଟିଏ କଥାହିଁ କହିଥିଲି | ଗୋଟିଏ ସେଇ ଏକା ବିଷୟରେ ହିଁ ରଚନା ଲେଖିଥିଲି | ଉଭୟ ରଚନା ଥିଲା ମିଛ | ତେଣୁ ଆଜି ପୁଣି ଥରେ ନୂଆ କରି ଏ ରଚନା ଲେଖିବାକୁ ପଡୁଛି |
ସେଦିନର ଇଂଲିଶ ସାର୍ ଆଜି ମୋର ସହକର୍ମୀ | ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ମୁଁ ଜଣେ ସାହିତ୍ୟିକ ହୋଇପାରିଛି ନାହ ନାହିଁ ଜାଣେନା | କିନ୍ତୁ ଯଦି ହୋଇଛି, ତାହେଲେ ଇଂଲିଶ୍ ସାରଙ୍କ ଯୋଗୁଁ | ସେ ହିଁ ମୋତେ ବୁଝାଇଦେଇଥିଲେ ଯେ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ସୁନ୍ଦର ଭାଷା ଅନାବଶ୍ୟକ |
ଯାହାସବୁ ଆଗରୁ ଦେଖି ଏକପ୍ରକାର ଧାରଣା କରିଥିଲେ, ସେସବୁ ଏବେ ଦେଖିଲେ ମୋର ସେଇ ପୂର୍ବ ଧାରଣାମାନ ବଦଳିଯାଉଛି | ପିଲାବେଳେ ଗାଁରେ ଥିଲି | ଭଲ ଲାଗୁଥିଲା | କୌଣସି ଆପତ୍ତି ଅଭିଯୋଗ ନଥିଲା | ମାତ୍ର ଏବେ ? ଏବେ ନୂଆ କରି ଗାଁ’କୁ ଦେଖି ମୋର ସବୁ ପୂର୍ବଧାରଣା ଖିନ୍ଭିନ୍ ହୋଇଯାଉଛି | ଗାଁ ବଦଳିଯାଇଛି ନା ମୁଁ ନିଜେ- ଠିକ୍କରି ବୁଝିପାରୁନାହିଁ |
ଗାଁ | ଦିନବେଳେ ମାଛି | ରାତିବେଳେ ମଶା | ସବୁବେଳେ ମୁଷାଙ୍କ ଉତ୍ପାତ | କିନ୍ତୁ ଆଉ କ’ଣ ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଛି ଯେ ଖାଇବେ ମୁଷାମାନେ ? ସେଠାକୁ ଯିବାକୁ ଇଚ୍ଛାହୁଏ ନାହିଁ, ମାତ୍ର ଯିବାକୁ ପଡ଼େ | ଏଥର ମୁଁ ସେଠି ପହଞ୍ଚିବାର ଦୁଇଟି ଘଣ୍ଟା ବି ବିତିନାହିଁ, ଦଳେ ସମବୟସୀ ଆସି ମାଗିଲେ ଚାନ୍ଦା |
ମୁଁ ପଚାରିଲି-କେଉଁଥିପାଇଁ ?
ଛିଟକନାର ଲୁଙ୍ଗି ପିନ୍ଧିଥିବା ଓ କାନ୍ଧ ଉପରେ ଗୋଟେ ଟର୍କିସ ଟାୱାଲ ଘୋଡ଼ାଇ ହୋଇଥିବା ଯୁବକ ଜଣକ କହିଲା- ଆପଣ ତ ବାହାରେ ରହିଲେ, ଏଠିକା ଦୁଃଖ କ’ଣ ବୁଝିବେ ? ଏଠି ଆଉତ ଆଉ, ବସାଉଠା କରିବାକୁ, ତାସ୍ ଖେଳିବାକୁ ସୁବିଧା ଜାଗାଟିଏ ବି ନାହିଁ | ସେଥିପାଇଁ ଗୋଟେ ମନ୍ଦିର ଗଢୁଛୁ |
ମୁଁ ହସିଲି | ପଚାରିଲି-ଆଉ ତୁମର ଦିଅଁ ?
-କେଉଁଠୁ ଗୋଟେ ନେଇଆସିବୁ |
ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦଶଟି ଟଙ୍କା ଦେଲି | ସେମାନେ ମାନିଲେ ନାହିଁ | ପଚିଶ ନେବାକୁ ଜିଦ୍ କଲେ | ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦଶ ଉପରେ ଆହୁରି ପାଞ୍ଚଟି ଟଙ୍କା ଦେଲି | ସେମାନେ ଫେରିଗଲେ | ପରେ ଶୁଣିଲି ଯେ, ସେଇ ଯେଉଁ ଛିଟକାନାର ଲୁଙ୍ଗି ପିନ୍ଧିଥିବା ଯୁବକଟି ପାଞ୍ଚଥର ପରୀକ୍ଷା ଦେଇ ବି.ଏ. ପାଶ୍ କଲାପରେ, ସହରରେ କଣ ଗୋଟେ ଚାକିରି କରୁଥିଲା | ଜାଲ୍ ଟ୍ରେଜେରୀ ଚାଲାନ୍ କାରବାରରେ ଧରାପଡ଼ି ସସ୍ପେଣ୍ଡ ହୋଇ ଏବେ ଗାଁରେ ବସିଛି | ମଦନ ପଣ୍ଡାଙ୍କ ପୁଅ |
ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଆମର ଘର ଥିଲା, ଯେଉଁଠି ମୁଁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲି, ଗତଥର ଆସିଥିଲି ଯେ ତା’ର ଢାଞ୍ଚାଟା ବାରିହେଉଥିଲା; ମାତ୍ର ଏଥର ଦେଖିଲାବେଳକୁ ସେଠି ଏକ ବିରାଟ ଅମରୀ ବଣ |
ଯେଉଁ ପୋଖରୀରେ ମୁଁ ପ୍ରତିଦିନ ଗାଧୋଉଥିଲି, ତା’ର ଆଡ଼ିରେ ଥିଲା ଏକ ବିରାଟ ବରଗଛ | ସେଠି ଆମେ ଦିପହର ସାରା ଛୁରର୍ ଧରି ଦୋଳି ଖେଳୁଥିଲୁ, ଡାହିମାଙ୍କୁଡ଼ି ଖେଳୁଥିଲୁ | କଚଡ଼ା ଖାଉଥିଲୁ | ଏଥର ଦେଖିଲାବେଳକୁ ତାହା ଏକ ସର୍ବସାଧାରଣ ପାଇଖାନା | ପୋଖରୀ ଆଡ଼ିରେ ଠିଆ ହେଲେ ପଙ୍କଗନ୍ଧ, ଡିମିରି ଗନ୍ଧ, ମଣିଷ ମଳଗନ୍ଧ, ମଲା ବେଙ୍ଗ ଗନ୍ଧ, ଭିଜା କାଉଁରିଆ ପଟ ଗନ୍ଧ-ନାନାଦି ଗନ୍ଧ ଭିତରେ ମାଟିର ଗନ୍ଧ, ଫୁଲର ଗନ୍ଧ, କଇଁନାଡ଼ର ଗନ୍ଧ, ଧୂପ, ଚନ୍ଦନ ଓ ଝାଳର ଗନ୍ଧ କୁଆଡ଼େ ହଜିଗଲାଣି |
କେହି କହିପାବେ ନାହିଁ, ଉଡ଼ିଯାଇଥିବା ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ଠିକଣା |
ସ୍କୁଲର ପାଚେରି କାନ୍ଥଟା ଲୋକଙ୍କର ପରିଶ୍ରାଧାରରେ ଚିତ୍ରିତ | ସେ ପାଖରେ ବସ୍ ଅଟକେ | ସ୍କୁଲର ମାଷ୍ଟ୍ର ଗୋଟେ ଶାଇଲକ୍ | ଟଙ୍କାକୁ ମାସୱାରୀ ଦୁଇଅଣା ସୁଧ ନେଇ ତା’ର ଶ୍ବାସରୋଗିଣୀ ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ସୁନା ଅଳଙ୍କାର ଗଢ଼ିବାରୁ ଫୁରସତ୍ ମିଳୁନାହିଁ |
ଯେଉଁ ଶୁକ୍ରୀ କେଉଟୁଣୀଠାରୁ ମୁଁ ମୁଢ଼ିମୁଆଁ, ଉଖୁଡ଼ା, ରାଶିଲଡୁ ଓ ଚାରମଞ୍ଜି ଖଜା କିଣୁଥିଲି, ସେ ଆଜିକାଲି ବିକୁଛି କେବଳ କନ୍ଦମୂଳ ସିଝା | ଗାଁ ବାହାରେ ସ୍କୁଲ ପାଖରେ ଅବଶ୍ୟ ଗୋଟେ ନୂଆ ଦୋକାନ ଖୋଲିଛି | ସେଠି ପାନ ମିଳେ, ବିଡ଼ି, ଗୁଡ଼ାଖୁ, ଲଜେନ୍ସ ମିଳେ | ଜାଣିଲା ଚିହ୍ନିଲା ଲୋକଙ୍କୁ ଗଞ୍ଜେଇ ମିଳେ | ନାଳ ପାଖରେ ଗୋଟେ ଛୋଟ କୁଡ଼ିଆ ଘରେ ମଦ ମଧ୍ୟ ମିଳେ |
ଏ ମଧ୍ୟରେ ଗାଁରେ କିଛିଟା ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି | ନର୍ମଦାନାନ୍ମୀ ଜଣେ ଏକାକିନୀ ବିଧବା ବ୍ରାହ୍ମଣୀର ଘରେ ପ୍ରତି ରାତିରେ ‘କୃଷ୍ଣ ଗୁରୁ’ କୀର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି | ସେଠି ଗାଁର ସବୁ ବିଧବା, ଛାର୍ରୀ ଓ ଡିଣ୍ଡା ଟୋକାଙ୍କ ଭିଡ଼ | ସହରରେ ଯେତେବେଳେ ସେକେଣ୍ଡ ଶୋ’ ସିନେମା ଭାଙ୍ଗେ ସେତେବେଳେ ଏଠି ଏମାନଙ୍କର କୀର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗେ |
କୁଷ୍ଠରୋଗ ନିବାରଣ ବିଭାଗର ଜଣେ ମହାପାତ୍ର ଅଛି, ମାତ୍ର ସେ ପ୍ରକୃତରେ ଗୋଟେ ମାରୁ | ଏକ୍ଜିମା ଆଉ କୁଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ଫରକ୍ କ’ଣ ଜାଣେ ନାହିଁ | ଅଥଚ ମେଜିକ୍ ଲଣ୍ଠନ ପାଇଁ ଥିବା ପେଟ୍ରୋମାକ୍ସ ଲାଇଟ୍ ବିବାହ-ବ୍ରତାଦି କର୍ମରେ ଭଡ଼ାଦେଇ ପଇସା ଅସୁଲ କରେ | କହେ-ଏ ଅନ୍ଧକାରମୟ ଗାଁକୁ ଆଲୋକିତ କରୁଛି ମୁଁ |
ଦୁଇବର୍ଷ ଖଣ୍ଡେ ହେବ କିଏ ଗୋଟେ ସାମଲ କି ସାସମଲ କି ବିଶ୍ବାଳ ବୋଲି ଜଣେ ନୂଆ ଲୋକ ଆସିଛି | ପାଖ ଗାଁରେ ସେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ବହୁ ଭାଷା କହେ | ଆମ ଗାଁରେ ରହୁଚି ଓ ବେଲନାମ୍ନୀ ଗୋଟିଏ ଗଉଡୁଣୀ ଟୋକୀକୁ ‘ରଖିଚି’ | ଚେରହୀନ ମଣିଷଟାଏ | ଖରାଛୁଟିରେ ମଧ୍ୟ କୁଆଡ଼େ ବାହାରକୁ ଯାଏନାହିଁ |
ଶମ୍ଭୁପ୍ରସାଦ ଶର୍ମା ବୋଲି ଆଉ ଜଣେ ନୂଆ ଲୋକ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି | ଏଇ ଦୁଇବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗାଁମୁଣ୍ଡରେ ଖଣ୍ଡେ ପକ୍କା ଘର ବି କଲାଣି | ସେ ବ୍ୟବସାୟ କରେ | ତା’ ଘର ସାମ୍ନାରେ ସବୁବେଳେ ଗୋଟେ ଦି’ଟା ସହର-ମୁହାଁ ଟ୍ରକ୍ ଓ ଗାଁ-ମୁହାଁ ବଳଦଗାଡ଼ି ଠିଆହୋଇଥାନ୍ତି | ଧାନ, ଚାଉଳ, କାଉଁରିଆ ପଟ କିଣେ ଓ ତେଲ, ସାବୁନ, ଚିନି, ଚା, ନିରୋଧ ଆଦି ବିକେ | ଗାଁର ଅଧିକାଂଶ ଘରୁ ଗହଣା ଓ ବାସନସବୁ ତା’ ପାଖରେ ବନ୍ଧା ପଡ଼ିଛି |
ମୁଁ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ପଚାରିଲି- ଏ ଶର୍ମା କେତେ ଚାନ୍ଦା ଦେଲା ? ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ କହିଲା- ଏବେ କିଛି ଦେଇନାହିଁ, ମନ୍ଦିର ତୋଳା ହେଲା ପରେ ଗୋଟେ ଦିଅଁ ଆଣିଦେବ ବୋଲି କହୁଚି | ଆଉଜଣେ କହିଲା-ବସ୍ଷ୍ଟାଣ୍ଡରୁ ଗାଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାସ୍ତାଟି କିନ୍ତୁ ସେ କରାଇଛି | ପୁଣି ଜଣେ କହିଲା-ତହିଁରେ ଆମର ଲାଭ କ’ଣ ? ସେ ରାସ୍ତା ତ ତା’ ଟ୍ରକ୍ ପାଇଁ କରିଛି | ମୋତେ ପୁଣି ଥରେ ହସମାଡ଼ିଲା |
ସବୁ ଇଲ୍ଲିସିଟ୍ | ସବୁ ଅବୈଧ | ସବୁ ଗର୍ହିତ | ଗୋଟିଏ ଜାରଜ ଜୀବନ ଶୈଳୀରେ ମୋ ଗାଁର ଦିନ ଓ ରାତିମାନ ବିତିଯାଉଛି | ପ୍ରତି ରବିବାର ଦିନ ତ୍ରିନାଥ ମେଳା | ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଭାଇଜିଉଁତିଆ, ପୋ-ଜିଉଁତିଆ, ନୂଆଁଖାଇ ଓ ପୁଷ୍ପୁନି | ଗୋଟିଏ ବିରାଟ ଅବକ୍ଷୟର ଗଳିତ ଅଙ୍ଗ ମୋର ଗାଁ | ସବୁ ରୁକ୍ଷ, ଶୁଖିଲା, କଣ୍ଟକିତ | ତଥାପି ସେମାନେ ସରଳ ନିରାଡମ୍ବର | ଠକ ନୁହଁନ୍ତି, ଚାଲାକ ଚତୁର ନୁହଁନ୍ତି, ଧୂର୍ତ୍ତ ନୁହଁନ୍ତି |
ମାତ୍ର ଖାଇବା ଲାଗି ଯଥେଷ୍ଟ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ସ୍ବେଚ୍ଛାରେ ଯେ ଅଖିଆ ରହେ ସେ ସିନା ଉପବାସ କରେ ବୋଲି କହିବା; ଖାଇବାକୁ ନ ପାଇ ଯିଏ ଭୋକରେ ରହେ ସେ କ’ଣ କରେ ?
ଯେଉଁଠି ଭିକାରୀ ସଂଖ୍ୟାହୀନ, ସେଠି ଚୋର ମିଳିବେ କାହୁଁ ? କିଏ ନେବ ଓ କାହାଠାରୁ ନେବ ? କ’ଣ ନେବ ? କାହାର ଟେଲିଫୋନ୍ ନମ୍ବର ହୋଇଥିଲେ କିମ୍ବା କୌଣସି କଠିନ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ ଟେଲିଫୋନ୍ ଡାଇରେକ୍ଟରି କିମ୍ବା ଅଭିଧାନର ପୃଷ୍ଠା ଖେଳାଇ ମୋ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଖୋଜି ବାହାର କରିଥାନ୍ତି | ମାତ୍ର ନା, ଏ ଯେଉଁ ସବୁ ପ୍ରଶ୍ନ ମୋ ଭିତରେ ବାରମ୍ବାର ଢେଉପରି, ହାତୁଡ଼ି ମାଡ଼ ପରି ପିଟିହେଉଛି, ତହିଁର ଉତ୍ତର ନାହିଁ-କୌଣସିଠାରେ ନାହିଁ |
ରାତିହେଲା |
ଆଗ ରାତି ହେଲେ ଅନେକ କୁକୁର ଭୁକୁଥିଲେ | ଏବେ ସବୁ ନିଃଶବ୍ଦ | ଗାଁରୁ କୁକୁରମାନେ ବି ଚାଲିଗଲେଣି; କାରଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଇବା ଲାଗି ଆଉ କିଛି ମିଳୁନାହିଁ | ମଣିଷମାନେ ହିଁ ଚାଟିଚୁଟି ସବୁ ସଫାକରି ଦେଉଛନ୍ତି |
ସମସ୍ତେ ଚାଲି ଯାଉଛନ୍ତି |
ପିଲାମାନେ : ପାଠ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ |
ବୟସ୍କମାନେ : ଚାକିରି ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ |
ଯୁବତୀମାନେ : ବେଶ୍ୟା ହେବା ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ |
ବୁଢ଼ାମାନେ : ଚିକିତ୍ସିତ ହେବା ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ |
ସମସ୍ତେ ଚାଲିଯାଉଛନ୍ତି |
ଯେଉଁମାନେ ମାୟାମମତାର ବନ୍ଧନ ଟିକକ ଛିଡ଼ାଇ ପାରୁନାହିଁନ୍ତି, ସେମାନେ ଜଣେ ଜଣେ ବୁଢ଼ା ଚୌକିଦାର | ପୈତୃକ ଆବାସମାନଙ୍କର ଧ୍ବଂସାବିଶେଷକୁ ନିର୍ଲଜ୍ଜ ଭାବରେ ଜଗିରହିଛନ୍ତି |
ରାତିହେଲା | ବସ୍ତୁତଃ ଆମ ଗାଁରେ ରାତି ହେଲା ବୋଲି ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଜାଣିପାରନ୍ତି ନାହିଁ | ସନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତଙ୍କର ଖିଆପିଆ ଶେଷ | ରାତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଚି କି ନ ହୋଇଚି ସମସ୍ତେ ଶୋଇପଡ଼ନ୍ତି |
ଅନ୍ଧାର ଓ ଅନ୍ଧାରକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ମୋ ଗାଁରେ ବିଜୁଳିବତି ନାହିଁ | କିରୋସିନି ମଧ୍ୟ ନାହିଁ |
ଏଇ ଅନ୍ଧାର ନ ହଟିଲେ କେହି ପାଠ ପଢ଼ିବେ ନାହିଁ | ସ୍ତ୍ରୀମାନେ ବର୍ଷକୁ ବର୍ଷ ଛୁଆଟିଏ ଲେଖେଁ ପ୍ରସବ କରି ଚାଲିଥିବେ | ଲୋକମାନେ ବଳଦ ପରି ଖଟୁଥିବେ | ବିଧବାମାନେ ‘କୃଷ୍ଣଗୁରୁ’ ଭଜନ କରୁ କରୁ ଅବୈଧ ରତିରେ ଲିପ୍ତହେଉଥିବେ ଓ….
ହଟାଅ ଏ ଅନ୍ଧାର :
ଶୁଣୁଚ ? ଶୁଭୁଚି ?
ହେ ପଙ୍ଖା ତଳେ ବସି ତୁଳାଉଥିବା ବାବୁମାନେ !
ହେ ସାଇବମାନେ ! ହେ ଲୋକମାନେ !
ଶୁଣୁଚ ?
ଏଇ ଲାଞ୍ଚୁଆ, ରିସ୍ପତ୍ଖୋର ଲୋକମାନେ ନିଜନିଜର ନେକ୍ ଟାଇର ଗଣ୍ଠି ସଜାଡ଼ିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ-ବଧିର ଓ ଅନ୍ଧ ଓ ମୂକ | ମୁଁ ବରଂ ଚୁପ୍ ରହିବା ଭଲ | ଚୁପ୍ ରହି ଏଇ ସର୍ବଗ୍ରାସୀ ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ଛଟପଟ ହେବା ଭଲ |
ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ହାତରେ ଗୋଟିଏ ଧାରୁଆ ଦା’ ଧରି ମୁଁ ଶମ୍ଭୁପ୍ରସାଦ ଶର୍ମା ସାମ୍ନାରେ ଠିଆ | ତା’ର ବିପୁଳ ଉଦରକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରୁଚି ମୋ ଦା’ର ମୁନ |
ସେ ଥରୁଛି |
ଥରୁଛି ଓ କହୁଛି-କ୍ୟା ? ୟହ କ୍ୟା ?
ମୋର ଚିତ୍କାର- ନିକାଲୋ ପୈସା !
-କାହେକା ପୈସା ?
-ଚାନ୍ଦା |
-କାହେକା ଚାନ୍ଦା ? ତୁମ ଲୋଗ୍ କ୍ୟା ହମ୍କୋ ଜୀନେ ଖାନେ ନହିଁ ଦେଗା ?
ମୋର ରଡ଼ି-ଶାଲା କୁତା ହାରାମି | ପ୍ରତିଦିନ ଟିକିଏ ଟିକିଏ ଅଧିକା ନେଇ ଯାହା ସବୁ ଜମେଇ କରି ରଖିଚୁ, ନିକାଲ୍ ସବୁ | କାଢ୍ | ଦେ ଜଲ୍ଦି |
ଶର୍ମାର ଚିତ୍କାର-ଚୋର୍….ଚୋର୍….ପକ୍ଡ଼ୋ |
ଓ ମୁଁ ଭୀରୁ ପରି ଧାଇଁ-ଧାଇଁ ଧାଇଁ….
ଅନେକ ପାଦଶବ୍ଦ-ପ୍ରଚୁର ଆଲୋକ-ଅନେକ ଛାଇ-ଘନ ଘନ ଚିତ୍କାର |
ମୋର ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଗଲା |
କେବଳ ଅନ୍ଧାର ଓ ତା’ ଭିତରେ ଅନେକ ମଶା |
କେଉଁ କୋଣରେ ମୂଷାଟିଏ କୁଟୁରୁ କୁଟୁରୁ କ’ଣ ଗୋଟେ ଖାଉଥିଲା-ଛିଣ୍ଡାଉଥିଲା, ଚିରୁଥିଲା |
ମୋର ସତ୍ତା ଶୀତେଇଗଲା |
କଣ କରିଥାନ୍ତି ମୁଁ ଏତେଗୁଡ଼େ ଟଙ୍କା ?
କାହିଁକି ?
କାହିଁକି ମୁଁ ତା’ଠୁଁ ସେସବୁ ଦାବି କରୁଥିଲି ?
ହଁ, ଟଙ୍କା ଦରକାର |
ପାଣ୍ଡବର ପୁଅ ପାଇଁ ପେଣ୍ଟ କିଣାହେବ |
ବୈକୁଣ୍ଠର ଝିଅ ବାହାହେବ |
ଖଲିର ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ଔଷଧ ଆସିବ | ଯାହାକୁ ସେମାନେ ବଥ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି ତାହା ପ୍ରକୃତରେ ଗୋଟେ ଟ୍ୟୁମର |
ଏବେଠୁଁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ ଅନ୍ତତଃ ବିଶାଖାର ସ୍ବାମୀ ବଞ୍ଚିଯିବ ଏବଂ କିଛି ନ ହେଲେ, ଆସନ୍ତାକାଲି ଯେଉଁମାନେ ମରିବେ ସେମାନଙ୍କର ଶବ ଦଗ୍ଧ କରିବା ପାଇଁ କାଠ କିଣା ହେବ/ହୋଇଥାନ୍ତା |
0 Response to "ଗାଁ-ବିଷୟରେ ରଚନା"
Post a Comment